May Day has long been a holiday where social democrats and establishment unions show themselves and remember the struggle for the 8-hour day. On this occasion, it is perhaps interesting to look back at some of the differences in the labor movement in the US in the 1880s. It can help us to understand that what the Haymarket anarchists had in mind was nothing like the social democracy that current labor leaders espouse.

Demands for an 8-hour day had been made since the beginning of the 19th century. In the United States, the 8-hour day became a regular demand after a general strike in Philadelphia in 1835, calling for 10 hours a day, minus 2 hours for meals. Different sectors of workers achieved the 8-hour day through strike action and agitation. Some legislation even passed for some states or categories of workers. It is interesting that the main battle for the 8-hour day became Chicago. The state of Illinois had passed legislation for the 8-hour day in 1867, but it had many loopholes and was ineffective.

The 8-hour day was a demand that was taken up by unions of different political leanings. The IWMA (First International) at its Congress in 1866, put forward this demand. The IWMA had influence amongst the German-speaking immigrant anarchist and socialist workers of Chicago, who later became a driving force in the labor movement. After the IWMA disbanded, the International Working People's Association was founded in 1881 by anarchists and a large and influential group appeared in Chicago

Haymarket i radykalizacja żądań świata pracy w latach 1880'tych

Dzień Pierwszego Maja od dawna był świętem, podczas którego pokazują się socjaldemokraci i związki establishmentowe, by czcić pamięć walki o 8-godzinny dzień pracy. Przy tej okazji, warto spojrzeć na różnice między różnymi związkami w ruchu pracowniczym w USA w latach 80'tych XIX wieku. Takie spojrzenie może pomóc zrozumieć, że to o co walczyli anarchiści z Haymarket nie miało nic wspólnego z socjaldemokracją, której hołdują obecni liderzy związkowi.

Żądanie 8-godzinnego dnia pracy formułowane było od początku XIX wieku. W USA, to żądanie stało się sztandarowym postulatem po strajku generalnym w Filadelfii w 1835 r., w którym domagano się 10-godzinnego dnia pracy, pomniejszonego o 2 godziny przeznaczone na posiłki. Pracownicy różnych branż uzyskali 8-godzinny dzień pracy za pomocą strajków i agitacji. W niektórych stanach wprowadzono nawet prawodawstwo dla niektórych kategorii pracowników. Ciekawym jest fakt, że terenem głównej bitwy o 8-godzinny dzień pracy stało się Chicago. Stan Illinois wprowadził ustawę o 8-godzinnym dniu pracy w 1867 r., jednak zawierała ona wiele luk prawnych i nie była skuteczna.

Żądanie 8-godzinnego dnia pracy zostało podchwycone jako żądanie przez związki zawodowe o różnych tendencjach politycznych. W IWMA (Pierwszej Międzynarodówce) postulat został przedstawiony na Kongresie w 1866 r. IWMA miała wpływy wśród anarchistycznych i socjalistycznych imigrantów posługujących się językiem niemieckim w Chicago, którzy później stali się siłą napędową ruchu pracy. Po rozwiązaniu IWMA, w 1881 r. założone zostało Międzynarodowe Stowarzyszenie Pracowników (IWPA). Założycielami grupy byli anarchiści. Duża i wpływowa grupa zawiązana została w Chicago.

Warto wiedzieć, że IWPA była prawdziwie rewolucyjną organizacją. Gdy rozpoczęła swoją działalność, stała na stanowisku, że żądanie 8-godzinnego dnia pracy od kapitalistów było zbyt liberalne. W łonie IWPA było wiele dyskusji, czy 8-godzinny dzień pracy powinien stanowić jedno z żądań, czy też żądania powinny obejmować likwidację pracy najemnej i kolektywizację środków produkcji. Niektóre z wiodących postaci w IWPA mocno sprzeciwiały się temu postulatowi. Inni mieli odmienną perspektywę. Jedną z takich osób był męczennik Haymarket, Albert Parsons. Widział on w walce o 8-godzinny dzień pracy sposób, by producenci (pracownicy) zatrzymywali dla siebie większą część owoców swojej pracy i obniżali zysk kapitalistów. Oczywiście pod warunkiem, że otrzymywaliby takie samo wynagrodzenie za 8 godzin pracy, jak za 10 lub 12. W końcu, IWPA zmieniło swoje negatywne zdanie i stało się jedną z wiodących sił w walce o 8-godzinny dzień pracy, działając za pośrednictwem Central Labour Union, w której stanowiła przeważającą większość.

В начале 1920-х гг. Итальянский синдикальный союз (USI) был профсоюзом, который инициировал наиболее широкие и мощные социальные и трудовые конфликты в стране Освободившись от интервенционистского течения, он стал единственным антимилитаристским профсоюзом, который выступил против Первой мировой войны и подвергся репрессиям, что заставило его уйти в полуподполье. Среди наиболее видных представителей USI было множество анархо-синдикалистов, и сама организация по характеру своему являлась ассамблеарной, самоуправляемой и либертарной.

Активный участник "красного двухлетия" (1919-1920) и захватов фабрик и земли, USI уже в 1920 году подвергся тяжелым репрессиям со стороны власти. В результате различных нападений полиции и королевской гвардии в Эмилии и в других регионах на митинги и собрания рабочих был убит ряд ораторов и активистов Союза. В Болонье весь состав Генерального совета USI был арестован, его членов погрузили в грузовики и отвезли в тюрьму.

Pracownicy z Żar, nie jesteście sami!

Zeszłej jesieni, nauczyciele z Młodzieżowego Domu Kultury w Suwałkach skontaktowali się z nami, by opisać swoją sytuację. MDK był likwidowany i łączony z regionalną strukturą Ministerstwa Kultury i Sztuki. Nowa placówka nie miała już statusu instytucji edukacyjnej, a więc nie mogła korzystać z takich samych dotacji. Jednak, co najważniejsze dla nauczycieli, ich umowy o pracę nie miały już funkcjonować w ramach Karty Nauczyciela, co oznacza mniejszą ochronę pracowników i gorsze warunki pracy (m.in. dwa razy więcej godzin lekcyjnych).

Nauczyciele w Suwałkach nie są sami. Jednak ich kampania na rzecz ratowania MDK, choć wspierana przez mieszkańców, była odizolowana od podobnych walk toczących się w całej Polsce.

Protesty przeciw likwidacji MDKów wybuchły w wielu miastach, m.in. Jeleniej Górze, Radomiu, Nowym Targu, Krakowie, Poznaniu, Koninie, Zgierzu i Świnoujściu. Niektóre z tych protestów zakończyły się nawet drobnymi sukcesami. Jednak wszystkie odbywały się w izolacji. A to właśnie brak skoordynowanych działań ze strony nauczycieli, nawet znajdujących się w identycznej sytuacji, spowodował, że rządowi tak łatwo było postawić na swoim.